BİTKİ,SU,TOPRAK MÜNASEBETLERİ NEDİR

      BİTKİ, SU, TOPRAK MÜNASEBETLERİ
Büyüyen bir bitkinin ihtiyaçları ışık, sıcaklık, su, oksijen, karbondioksit, mineral besinler ve mekanik destektir. Bunlardan ışık ve karbondioksit ve kısmında destek hariç diğerleri toprak tarafından temin edilir.
     Bitkilerin besinlerinin temininde iki kuvvet rol oynar:
    1- Osmatik Kuvvet,
    2- Emme Kuvveti.
Mineral besinlerin absorbe edilişi karışık bir olaydır. Bitki içerisindeki suyun yoğunluğunun toprak eriyiğinden fazla olması halinde osmoz olay sayesinde kök hücreleri zarlarından az yoğun toprak suyu içerisindeki mineral eriyikleri bitki hücresine geçer.
    Bu hareket için lüzumlu enerji ise bitki kök hücrelerindeki organik maddelerin toprak boşluğundaki 02 ile yakılması sayesinde elde edilir.
   Toprak Su Münasebetleri :
Sulanan alanlarda özel bir öneme sahip olan toprak su ilişkileri, bitkilere yarayışlı, suyun toprakta tutulmasını ve suyun toprak içerisinde çeşitli akım veya hareketlerini kapsar. Ayrıca, toprak suyunun buharlaşması sonucu toprakta ortaya çıkan tuzluluk ve alkalilik durumları da toprak-su münasebetlerinin önemini ortaya koyar. Toprak ve su arasındaki ilişkiler bazı fiziksel özelliklerine bağlı olarak karşılıklı etkileşimlerinin bir sonucudur. Bu bakımdan bazı özelliklerin bilinmesinde fayda vardır.


    Toprak Tekstürü :
Toprak Tekstürü, topraklar çeşitli büyüklüklerden oluşan parçacıklardan meydana gelir ve yapısına göre sınıflandırılır. Buna da Toprak Tekstürü denir.
Çapları 1,0 mm ' den büyüklüklere kaba kum,
Çapları 0,05 -1.0 mm arasına kum,
Çapları 0,002 -0.05 mm arasına şilt,
Çapları 0,002mm' den küçük olanlara da kil adı verilir.
Bu parçacıkların toprakta kendi başlarına durması arzu edilen bir şey değildir.
     Toprak Sütrüktürü :
     Toprak daneleri birbirine yapışmak ve kümeleşmek suretiyle kendi aralarında "agregat" denilen ikinci derece toprak danelerini oluştururlar. Bu agregatların ve toprak danelehnin büyüklükleri, şekilleri ve diziliş biçimleri yapısal bir özellik olan toprak strüktürünü belirler. Strüktür, çeşitli şekillerde ortaya çıkar ve bunun sonucunda da toprak daneleri arasında oluşan gözeneklerin büyüklüğü ve dağılımı strüktürün niteliğini belirler. Strüktür toprağın su ve hava geçirgenliği, su ve hava kapasitesi, bitki besin maddelerinin yarayışlılık derecesi, mikroorganizma faaliyetleri ve bitki köklerinin toprağa nüfuzu gibi faktörleri önemli ölçüde etkiler. Toprak strüktürü esas olarak ıslanma ve kuruma, donma ve çözülme veya bunların her ikisinin bir araya gelmesiyle şekillenir.
      Toprak strüktürü sulamacılık ve aynı zamanda bitki yetiştiriciliği açısında önemli bir yere sahiptir. Toprağın iyiliği veya kötülüğü dolaysıyla verimliliği strüktürle yakından alakalıdır. Tarımsal faaliyet veya bitki yetiştiriciliği esnasında toprak işlemesinde, sulamada ve gübrelemede toprağın strüktürünün bozulmamasına özel önem gösterilmelidir.
      Porozite (Gözenek Hacmi) :
Toprakta iki türlü boşluk (gözenek) vardır:
1- Büyük Boşluklar,
2- Kapillar Boşluklar.
Bitki yetiştiriciliği ve dolayısıyla sulama açısından bu boşlukların büyük önemi vardır. İleriki konularda bu hususa değinilecektir.
Toprak büyüklü-küçüklü parçacıklardan oluştuğu için bu parçacıkların arasında boşluklar herzaman mevcuttur. Bu boşluk hacminin bir ölçüsü olarak toplam porozite terimi kullanılır. Toplam porozite katı toprak danecikleri tarafından işgal edilmemiş, hacminin yüzde olarak ifade edilmesidir. Orta bünyeli topraklarda toplam porozitenin % 50 civarında olduğu kabul edilmektedir.

Kütle Yoğunluğu
Kısaca P(% olarak) = (1---------------) X 100 formülü ile hesaplanır.
Dane Yoğunluğu


Kütle Yoğunluğu : Birim hacmindeki toprağın boşluklu ağırlığıdır.
Dane Yoğunluğu : Boşluksuz olarak birim hacmindeki toprağın ağırlığıdır.
     Permeabilite :
Suyun toprak içerisinde hareket edebilme özelliğidir. Buna toprağın geçirgenliği de diyebiliriz. Toprağın doku ve yapısına bağlı olarak büyük boşluklu topraklarda geçirgenlik büyük, kılcal boşlukları fazla olan killi topraklarda geçirgenlik küçük olur.
Doygun toprakta suyun süzülme hızına Permeabilite denir.